Tỷ lệ vàng trong thiết kế là gì? Cách sử dụng như thế nào?

TỈ LỆ VÀNG LÀ GÌ?

Tỉ lệ vàng (The golden ratio / TLV) là một trong những thành phần nhỏ những không kém phần quan trọng trong toán học, thường được chỉ định bằng ký tự φ (phi) trong bảng chữ cái Hy Lạp nhằm tưởng nhớ đến Phidias, nhà điêu khắc đền Parthenon. Chúng ta có thể thấy sự hiện diện của Tỉ lệ vàng rất nhiều trong tự nhiên. Với thiết kế, TLV giúp tác phẩm thiết kế của bạn tạo cảm giác dễ chịu và tự nhiên hơn (ở đây tạm hiểu là “sự hài lòng thị giác“). Dựa trên dãy số Fibonacci (mà bạn đã được học từ môn toán học hoặc trên cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của Dan Brown –  Mật mã Da Vinci), tỷ lệ vàng mô tả mối quan hệ giữa hai tỷ lệ. Số Fibonacci, giống như những yếu tố khác trong tự nhiên đều theo một tỉ lệ đó là 1:1.61 – đó chính là những gì mà Tỉ Lệ Vàng được hình thành. Và khi áp dụng nó vào trong tự nhiên, trong thiết kế, nó khiến cho mắt người xem cảm thấy hài lòng.

Tỉ lệ vàng có mối quan hệ giữa 2 con số trong dãy số Fibonacci…

… và kết quả của mối quan hệ này đã cho chúng ta một hình dang có hình xoắn ốc được thấy rất nhiều trong tự nhiên.

Người ta cho rằng tỷ số vàng đã được sử dụng trong ít nhất 4.000 năm trong nghệ thuật của con người và cả trong thiết kế, và có thể thậm chí còn hơn thế – một số người cho rằng người Ai Cập cổ đại đã sử dụng các nguyên tắc tỉ lệ vàng để xây dựng các kim tự tháp. Trong đương đại, tỷ lệ vàng có thể được nhìn thấy, được tồn tại trong các tác phẩm âm nhạc, tác phẩm nghệ thuật và cả thiết kế, tất cả đều có ở xung quanh bạn.

VÍ DỤ SỬ DỤNG TỈ LỆ VÀNG

Cách sử dụng Tỉ lệ vàng chính là tài liệu rất tốt trong nghệ thuật và thiết kế trong suốt các quá trình lịch sử, và bạn có thể nhìn thấy nó có trong tất cả các công trình kiến ​​trúc từ các bậc thầy về xây dựng trên thế giới. Bằng cách áp dụng cùng một phương pháp, bạn có thể mang lại sự nhạy cảm, dễ chịu trong thiết kế.  Đây chỉ là một vài ví dụ để truyền cảm hứng cho bạn:

Công trình Parthenon

Kiến trúc Hy Lạp cổ đại sử dụng Tỉ lệ vàng để xác định các mối quan hệ giữa chiều rộng của một tòa nhà và chiều cao của nó, kích thước của hàng hiên và thậm chí là cả vị trí của cấu trúc các cột. Kết quả cuối cùng là một tòa nhà mà chúng ta được nhìn thấy hoàn toàn nằm trong các tỷ lệ.  

Tác phẩm “Bữa ăn tối cuối cùng” của Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci cũng như nhiều nghệ sĩ khác qua các thời đại, đã sử dụng quy tắc Tỉ lệ vàng để tạo ra tác phẩm tuyêt vời trường tồn cho đến ngày nay. Trong bữa tiệc, các con số được sắp xếp thấp hơn hai phần ba (lớn hơn hai phần của Golden Ratio), và vị trí của Chúa Giêsu là hoàn toàn được vẽ bằng cách sắp xếp hình chữ nhật theo tỉ lệ vàng trên vải.

Ví dụ trên thiết kế website | Trang Twitter (redesign)

Giám đốc sáng tạo của Twitter Doug Bowman đã đăng hình này trên trang Flickr của mình để giải thích làm thế nào công ty sử dụng tỷ lệ vàng trong bản redesign của mình vào năm 2010. “Cho bất cứ ai tò mò về tỉ lệ của # NewTwitter, để biết rằng chúng tôi đã không hề bỏ qua các tỷ lệ nào,” ông giải thích.

Apple iCloud

Biểu tượng iCloud không chỉ là hình vẽ ngẫu nhiên…

Việc thiết kế biểu tượng iCloud của Apple đã được dựa trên cơ sở toán học vững chắc của Tỉ lệ vàng, như Takamasa Matsumoto giải thích trong bài viết trên blog cá nhân (phiên bản gốc tiếng Nhật tại đây) và thể hiện trong hình ảnh chú thích dưới đây.

… mà nó sẽ rõ hàng hơn khi áp dụng dựa trên tỉ lệ vàng.

Và trong tự nhiên

Tỉ lệ vàng có thể được nhìn thấy trong tự nhiên xung quanh chúng ta. Có rất nhiều ví dụ về các Tỉ lệ vàng trong tự nhiên – bạn có thể quan sát tỷ lệ của tất cả mọi thứ xung quanh bạn! Hoa, vỏ sò biển, mắt của trái dứa, và thậm chí là cả tổ ong đều mang những tỷ lệ cùng một nguyên tắc chung trong đó. Vì vậy, bằng cách sử dụng Tỷ lệ vàng trong công việc thiết kế của bạn là hoàn toàn phù hợp.